OSMANLI UÇ BEYİ'NİN TÜRBESİNDE GÖK TANRI İNANCI MOTİFLERİ BULUNDU

Ertuğrul Gazi’nin uç beyi olarak görevlendirdiği İsa Sofi’nin türbesinde gök tanrı inancına dair motifler bulundu.

Araştırmacılara göre İsa Sofi’nin İslami bir kimlik taşıdığı ve bu konuda topluma liderlik ettiğini düşünülüyordu. Ancak türbesinde, mezarın yönünden başka İslami öge bulunamadı.

Türbede, Türklerin evren tasavvuru, hayat ağacı ve şamanın göğe yükselmesi gibi figürler yer alıyor.

(Osmanlı Döneminden Binlerce Fotoğraf Erişime Açıldı)

Ertuğrul Gazi’nin, uç beyi olarak görevlendirdiği İsa Sofi’nin Bilecik’teki türbesinde tadilat sırasında bulunan figürlerin, eski Orta Asya Türk inancına ait olduğu tespit edildi.

Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Gazi’nin babası Ertuğrul Gazi’nin uç beyi olarak görevlendirdiği İsa Sofi’nin türbesi, Söğüt ilçesi Borcak Köyü’nde bulunuyor.

Türbede yapılan tadilatta gün yüzüne çıkan motifleri inceleyen uzmanlar, bunların Orta Asya Türk inancına ait olduğunu tespit etti.

Tarihçiler bu türbeyi, orijinalliğiyle ayakta kalabilen ender yapılar arasında gösteriyor.

Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Coğrafya Bölüm Başkanı Prof. Dr. Nurfeddin Kahraman, türbenin yapılış tarihinin, Osmanlı’nın kuruluş yıllarına dayandığını söyledi.

İsa Sofi’nin, Ertuğrul Gazi’nin yakın arkadaşlarından olduğunu anlatan Kahraman, şöyle konuştu:

“Bizi en çok ilgilendiren konulardan biri, türbede eski Orta Asya inancına ait motiflerin bütün duvarlara işlenmiş olması. Orta Asya’daki bazı toplumların inancına göre oluşan üç katlı evrendeki motifler var. Bunlar kök boya kullanılarak yapılmış. Işık alemi, gökyüzü katları, gökyüzünün en yüksek kesim noktası, onun altında 17 kat olarak tasavvur ediliyor. Güneş motifleri, bütün katlara ulaşan hayat ağacı ve yer altındaki yaşam ile ilgili çizimler var.”

Söz konusu figürlerin restorasyon sırasında bulunduğunu aktaran Kahraman, şöyle devam etti: “Sıvası, keçi tiftiği ile daha çok kireçten oluşan harçla yapılmış. Bu sıvanın üzerine de motifler çizilmiş. Anadolu’nun Türkler tarafından ana yurt haline dönüştürülmesi safhasından bu özellikleriyle ayakta kalan tek örnek gibi görünüyor. Osmanlı’nın kuruluş yıllarından bu zamana kadar bozulmadan gelmesi bizim için Bilecik ve Söğüt için büyük bir şanstır. Türbenin, Söğüt ile entegre edilerek turizm açısından değerlendirilmesi büyük önem arz etmektedir.”

İSLAMİ ÖGE YOK

Aynı fakültenin Tarih Bölümünden Dr. Öğr. Üyesi Refik Arıkan da türbenin iç tezyinatının, Gök Tanrı inancına dair motifler içermesi bakımından önemli olduğunu belirtti.

Türbe tezyinatında uygulanan üslubun, dönemin inanç sistemi ve İsa Sofi’nin kimliğiyle ilgili önemli ipuçları verdiğine değinen Arıkan, “Asıl ilginç ve dikkat çekici olan ise İslami bir kimlik taşıyan ve bu konuda topluma liderlik ettiğini düşündüğümüz kişinin türbesinde, mezarın yönünden başka İslami öge bulunmaması. Kompozisyonda yer alan Türklerin evren tasavvuru, hayat ağacı ve şamanın göğe yükselmesi gibi figürler, toplumun bu dönemdeki inanç sistemini göstermesi bakımından önemi haizdir” dedi.